AZKENAK

Donostiako erdialdea emisio gutxiko eremu bihurtuko da datorren urtean

Donostiako erdialdea emisio gutxiko eremu bihurtuko da datorren urtean

2025eko urtarrilaren 1etik aurrera, ibilgailu motordun kutsagarrienen joan-etorria debekatuko du udalak Donostiako erdialdean, airearen kalitatea hobetzeko eta klima aldaketaren ondorioak arintzeko. 2028an debekua zorroztuko dute.

EGA egiten ikasten ari da Latxa

EGA egiten ikasten ari da Latxa

Latxa eredu linguistikoak ChatGPTren lehen bertsioa gainditu du EGAren atariko proba egiten, eta Trivialen. Orain helburua da Latxa erabiltzaileekin harremanetan jarduteko prestatzea. Urtebete barru-edo emaitzak espero dituzte.

Senideei itzuli dizkiete bi milizianoren gorpuzkiak

Senideei itzuli dizkiete bi milizianoren gorpuzkiak

Zornotzako hilerrian zeuden lurperatuta, eta Aranzadik topatu eta identifikatu ditu. 1936ko gerran senideren bat desagertu zitzaien herritarrei DNA lagina uzteko eskatu diete.

Ekuadorreko egoera katramilatua

Ekuadorreko egoera katramilatua

Joan den azaroan, Ekuadorren, Daniel Noboak hartu zuen Lasso presidentearen segida, bozen %52 eskuraturik. Harrezkero, liskar larriak izan dira herrialdean, eta ezegonkortasun handia sortu da. Gaian sakondu du Urubia podcastaren azken atalak.

Euskal Herriak behar zuen atlasa

Euskal Herriak behar zuen atlasa

Ramon Oleagak eta Jose Mari Esparzak 'Imago Vasconiae' liburua aurkeztu dute, Euskal Herriko lehen atlas kartografikoa. Hirurehun mapa jasotzen ditu, eta munduan zehar sakabanatuta daude horien jatorrizko mapak: Moskun, Buenos Airesen, Habanan eta Londresen, besteak beste.

NABARMENDUAK

Hesiak ortzadarrari

Hesiak ortzadarrari

LGTBI kolektiboko kideak kriminalizatzeko neurriak dituzten 65 estatu daude mundu osoan. Afrikan oso lege gogorrak daude indarrean, eta Europako estatu batzuetan ere handia da bazterketa.

Esti Ansotegi: «Nerabe askok ez dakite nola frustratu; oso ezezko gutxi jaso dituzte bizitzan»

Esti Ansotegi: «Nerabe askok ez dakite nola frustratu; oso ezezko gutxi jaso dituzte bizitzan»

Hausnartu, norberaren burua zaindu, sare sozialetan zentzu kritikoa garatu... Esti Ansotegi psikologoak (Zornotza, Bizkaia, 1976) kontu horiek eta gehiago izaten ditu hizketagai bere hitzaldietan. Etxea babesgune bihurtzearen garrantzia goratu du.

Egunez naziekin, gauez iheslariekin

Egunez naziekin, gauez iheslariekin

Saran (Lapurdi), haren hotela hartua zuten naziek. Eta, hala ere, erresistentziarekin kolaboratu zuen Maria Josefa Sansberro 'Maddi' oiartzuarrak, jazarriei muga zeharkatzen lagunduz. Lehenago, 36ko gerrako iheslariei lagundu zien muga pasatzen.

Izarraitz Villaluzek eta Joxe Mari Mitxelenak Sansberroren figura berreskuratu dute hainbat agiri eta lekukotza bildu ostean; Edurne Portela idazleak fikzioaren bidez biribildu du haren soslaia Maddi y las fronteras liburuan.

ERABILIENAK

«Kazetari zintzoaren» soa

«Kazetari zintzoaren» soa

Gernikako bonbardaketa euskal herritarrei egozten tematu zen Franco, baina George Steer kazetariak ez zuen dudarik izan: munduari kontatu zion Alemaniako Kondor Legioaren lana izan zela.

1937ko apirilaren 26eko bonbardaketa hura mugarria izan zen Bigarren Mundu Gerraren atarian.

Ukrainako gerra hasi zenetik Polonian dago preso Pablo Gonzalez kazetaria

Ukrainako gerra hasi zenetik Polonian dago preso Pablo Gonzalez kazetaria

2022ko otsailaren 28tik dago preso, 'espioitza' egitea leporatuta. Ordutik, hainbat aldiz luzatu diote behin-behineko espetxealdia, baina Gonzalezen aurkako frogarik ez dute aurkeztu. Epaiketa ez da hasi ere egin.

Ruandako genozidioa, bertan bizi izandakoen begietatik

Ruandako genozidioa, bertan bizi izandakoen begietatik

1994ko apiriletik uztailera arte iraun zuen Ruandako genozidioak. Kalkulatzen dutenez, 800.000 eta 1.000.000 lagun artean hil zituzten. 

Paula Martinez: «Elikadura nahasmendua artatzean, sexologia izaten da azken pausoa»

Paula Martinez: «Elikadura nahasmendua artatzean, sexologia izaten da azken pausoa»

Estuki lotuta daude elikadura nahasmenduak eta sexualitatea. Alabaina, harremana ez da oso ezaguna, eta gutxi ikertu da, Paula Martinez (Getxo, Bizkaia, 1996) sexologo eta Suazugan proiektuaren sortzailearen irudiko.

Ikasgelan komunikatu ezinean

Ikasgelan komunikatu ezinean

Nahia Garcia nerabearen familia kexu da ikasgelan duen egoeraz: gorreria du, eta ikasgelan interpreterik gabe dago askotan. Hezkuntza Sailaren arabera, profesional falta da motiboa.

Izotzean ezkutatutako altxorra

Izotzean ezkutatutako altxorra

Izotzean sortzen diren burbuila txikiak ikertzen dituzte Izotzalaben, Leioan. Han gordeta daude atmosferaren aztarnak. Burbuila fitxategi horri esker, ikertzaileek jakin dezakete nolakoa zen duela 800.000 urteko atmosfera, eta gerora zer bilakaera izan duen.

Ondorio argi bat atera dute: «Izotzean ikusten da nola gaur egun dugun berotzea orain arteko erregistroetan agertzen dena baino askoz handiagoa den».

INFOGRAFIAK

IKUSI GUZTIAK
Bilboko erdigunera autoz sartzeko murrizketak ekainaren 15ean sartuko dira indarrean

Bilboko erdigunera autoz sartzeko murrizketak ekainaren 15ean sartuko dira indarrean

A etiketa dutenentzat edo etiketarik ez dutenentzat izango du eragina. B katalogazioa duten autoentzako murrizketak urtebete barru sartuko dira indarrean. Hirian dabiltzan ibilgailuen erdiak dira B motakoak eta etiketarik gabeak. 

Airearen kalitate ona, airean

Airearen kalitate ona, airean

Nahiz eta legezko mailak bete, euskal hirigune nagusien airearen kalitatea ez da ona osasun irizpideen arabera. Bestalde, erakundeek ez dute diagnostikoa egitea errazten.

Dialisia: giltzur eriek egin ezin dutena egiteko

Dialisia: giltzur eriek egin ezin dutena egiteko

Giltzurrun gutxiegitasuna dutenek bi bide har ditzakete: giltzurrunaren transplantea edo dialisia. Paziente askok dialisia ospitalean egiten badute ere, gero eta gehiagok egiten dute etxean.

BIDEOAK

IKUSI GUZTIAK
Nairobi, utzikeriaren biktima

Nairobi, utzikeriaren biktima

Kenyan ehun pertsona baino gehiago hil dira uholdeen ondorioz. Kalterik handienak txabola auzoetan eragin dituzte euriteek, eta «arduragabekeriaz» jokatu izana egotzi diete herritarrek agintariei.

EAJk irabazi ditu bozak, EH Bildurekin jarlekuetan berdinduta

EAJk irabazi ditu bozak, EH Bildurekin jarlekuetan berdinduta

Jeltzaleek eta PSE-EEk berriz ere gehiengo osoarekin agindu ahalko dute, 39 eserleku baitituzte bi indarren artean.

EH Bildu izan da bototan gehien handitu den indarra, 2020tik 92.000 irabazita.

Parte hartzeak gora egin du: hautesleen %62,52k eman dute botoa, eta duela lau urte %50ek.

Tronpa dardarka

Tronpa dardarka

Antzinako musika tresna bat da tronpa edo musugitarra. Euskal Herrian ere izan du bere tradizioa, baina isiltzear dago haren doinu berezia. Juan Mari Beltran musikariak ikerketa mardula dauka eginda tronpari buruz.

top

BERRIA-REN BESTE WEBGUNE BATZUK

icon BADOK

Euskal musikaren ataria

icon INDARKERIA MATXISTA

Hilketa matxisten mapa

icon OROITERIA

1936ko gerra gogoan

icon ESTILO LIBURUA

Idazkuntzarako gomendioak